Kanser ölümlerinin 3’te 1’i “fakir” beslenmeden!

Dünya’da ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alan kanserle mücadelede tarama testlerinin de önemli yeri bulunuyor. Ülkemizde her 5 ölümden biri kanser vakalarından kaynaklanıyor. Uzmanlar, kanser ölümlerinin 3’te birlik bölümünün tütün kullanımı, fazla kilo, meyve ve sebzeden fakir beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve alkol tüketiminden kaynaklandığını bildirdi. Günümüz şartlarında kanserlerin yüzde 30 ile 50’ye yakınının, risk faktörlerinden kaçınma ve önleme stratejilerinin uygulanması yoluyla önlenebilir durumda olduğuna dikkat çeken uzmanlar, ayrıca erken tanının da kanser tedavisinde önemli rolü olduğuna  vurgu yaptı.  Kanser hastalığı risk faktörleri arasında şunlar yer alıyor:  • Sigara ve dumansız tütün ürünlerini de içeren tütün kullanımı • Fazla kilolu veya obez olmak • Düşük meyve ve sebze alımını içeren sağlıksız beslenme • Fiziksel aktivite eksikliği • Alkol kullanımı • Cinsel yolla bulaşan Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu • Hepatit veya diğer kanserojen enfeksiyonlara maruziyet • İyonlaştırıcı ve ultraviyole radyasyon maruziyeti • Kentsel hava kirliliği   Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, sağlıklı bir kiloyu korumak ve fiziksel olarak aktif olmakla bağırsak, meme, rahim, yumurtalık, pankreas, yemek borusu, böbrek, karaciğer, safra kesesi kanserlerinin gelişim riski önemli ölçüde azaltılabiliyor. Yaşam tarzı değişiklikleri (örneğin günlük 30-40 dakikalık yürüyüşler, liften zengin meyve sebze ağırlıklı beslenme gibi) ile kansere karşı anlamlı risk azaltımı sağlanması mümkün hale gelebiliyor.    Taramalar nerelerde yapılabilir? Ülke genelinde kanser taramaları; Toplum tabanlı ve fırsatçı taramalar şeklinde yapılıyor. Toplum tabanlı taramalar; Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Mobil kanser tarama araçları da dahil olmak üzere ücretsiz olarak yapılmaktadır. Kırsal ve dezavantajlı gruplarımıza illerimizdeki mobil tarama araçları ile tarama hizmeti verilmektedir. Taramalarımız Covıd-19 pandemisi nedeni ile tüm Enfeksiyon Kontrol Önlemleri Rehberi doğrultusunda gerekli önlemler alınarak devam ediyor. Fırsatçı taramalar ise ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarında yapılıyor. Ülkemizde yürütülen Ulusal Kanser Tarama programında;   • Meme kanseri taraması; 40-69 yaş arasındaki kadınlara yılda bir kez klinik meme muayenesi yapılmakta, 2 yılda bir mamografi çekilmektedir. • Rahim ağzı kanseri taraması; 30- 65 yaş arası tüm kadınlarımıza 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi ile yapılıyor.  • Kalın bağırsak kanseri taraması; 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi (GGK) yapılmakta, 10 yıl da birde kolonoskopi öneriliyor.  Tarama sonrasında pozitif ya da şüpheli bulunan kişiler ikinci, üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmekte ve ileri tetkikler yapılıyor. Teşhis ve tedavi hizmetleri ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşları tarafından gerçekleştiriliyor.