Üreticilere sağladıkları destek ve yatırımlarla, 2002'de 24,5 milyar dolar olan Türkiye'nin tarımsal hasılasını 2024'te 74 milyar dolara çıkardıklarını belirten Yumaklı, "Ayrıca bu dönemde tarım sektöründe ortalama yıllık büyüme oranı, Amerika'da 2,2, Rusya'da 1,4 ve Avrupa Birliği'nde 0,3 iken, ülkemizde yüzde 2,7 olarak gerçekleşmiştir." dedi.
Türkiye'nin tarımsal hasılada 2002'de Avrupa'da 4'üncü, dünyada 12'nci sıradayken, bugün Avrupa'da 1'inci, dünyada 7'nci olduğunu dile getiren Yumaklı, Türkiye'nin tarım ve gıda ürünleri ticaretinde net ihracatçı olduğunu, 2024'te 32,6 milyar dolar ihracat gerçekleştirildiğini söyledi.
Bakan Yumaklı’nın sunumu, Bakanlığın internet sitesinde yayınlandı. Buna göre, bir önceki yıla göre dış ticaret fazlasını yüzde 57 artırarak 10,8 milyar dolara ulaştırdıklarını, son 23 yılda gıda ve tarım ürünlerinde dünya ihracatındaki payı 2 katına çıkardıklarını belirten Yumaklı, Türkiye'den 186 ülkeye 2 bin 218 çeşit ürün ihracatı gerçekleştirdiklerini vurguladı.
Bakan Yumaklı, bitkisel üretimdeki gelişmelere değinerek, sertifikalı tohum üretimini 9 kat artışla 1 milyon 300 bin tona, sertifikalı fide-fidan üretimini 46 kat artışla 186 milyona çıkardıklarını söyledi. Türkiye'nin kendi ihtiyacını karşılamanın yanı sıra, 103 ülkeye ihracat yaparak, dünya tohum ticaretinde önemli konuma ulaştığının altını çizen Yumaklı, ülkenin meyve ve sebze üretiminde de Avrupa'da 1'inci, dünyada 4'üncü olduğunu ifade etti.
Hayvan varlığındaki yaşanan gelişmeleri de anlatan Yumaklı, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"2024 yılında 2002'ye göre büyükbaşta yüzde 71 artışla 17 milyona, küçükbaşta yüzde 72 artışla 55 milyona ulaştırdık. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığında Avrupa'da ilk sıradayız. Bal üretiminde yüzde 28 artışla 96 bin tona ulaşarak, Avrupa'da 1'inci, dünyada 2'nciyiz. Kanatlı hayvan varlığımızı yüzde 53 artışla 384 milyona çıkararak, Avrupa'da 1'inci, dünyada 12'nci sıraya yerleştik."
Yumaklı, son 23 yılda 9 kat artışla 577 bin ton su ürünü yetiştirdiklerini, ihracatı da 20 kat artışla 2 milyar dolara ulaştırdıklarını belirterek hem bugünün ihtiyaçlarını hem de geleceği gözeten 3 yıllık dönemler halinde güncellenen yol haritasını uyguladıklarını dile getirdi.
"ATA TOHUMLARINDA TESCİL ETTİĞİMİZ ÇEŞİT SAYISINI 49'A YÜKSELTTİK"
Kayıtlı üretici sayısının 2025 üretim yılında geçen yıla göre yüzde 2, üretim alanın ise yüzde 3 arttığını bildiren Yumaklı, "Bitkisel üretim planlamasıyla 3 yıllık dönem sonunda, hububat üretimini 39,7 milyon tona, baklagil üretimini 1,35 milyon tona, yağlı tohumlu bitkiler üretimini ise 5,2 milyon tona çıkaracağız." dedi. Bitkisel üretimde gıda arz güvenliğini güçlendirmek, yerli, kaliteli ve iklim değişikliğine dirençli tohum kapasitesini geliştirmek için AR-GE faaliyetleri ile diğer projelere devam ettiklerine işaret eden Yumaklı, şunları kaydetti:
"Yurt içinde kullanılan sertifikalı tohumluğun, tahılda yüzde 45'i, baklagillerde yüzde 60'ı enstitülerimizce tescil edilen tohumlardan oluşmaktadır. İklim değişikliğine uyumlu, soğuğa ve kuraklığa dayanıklı olarak geliştirdiğimiz tohumluk çeşidimiz 82'ye ulaşmıştır. Geleneksel mirasımıza sahip çıkarak, ata tohumlarında tescil ettiğimiz çeşit sayısını 49'a yükselttik. Bunların 11'ini Tarım Kredi Marketlerde vatandaşlarımıza sunduk. 2026'da satışa sunacağımız ata tohumunu 24 çeşide ve 1 milyon pakete ulaştıracağız."
TAKE Projesiyle, 2021-2024 yılları arasında 412 bin üreticiye 68 bin ton tohum, 102 milyon fide-fidan dağıttıklarını, 2025'te ise 100 bin üreticiye 14 bin ton tohum, 22 milyon fide-fidan temin ettiklerini dile getiren Yumaklı, "Tohum Gen Bankalarımız, 122 bin 750 materyal ile dünyanın en güçlü gen bankaları arasında yer almaktadır. 2026 yılında Bakanlığımızca geliştirilen yerli ve milli hibrit ayçiçeği ve mısır tohumlarını çoğaltarak üreticilerimizle buluşturacağız. İklim, toprak ve su kaynaklarını dikkate alarak ekonomik değeri yüksek olan ürünler için Ürün İhtisas Havzaları oluşturacağız." bilgisini verdi.
"SU ÜRÜNLERİ KONTROL VE DENETİM MERKEZİ'Nİ FAALİYETE GEÇİRECEĞİZ"
Bakan Yumaklı, su ürünlerindeki gelişmelere de değinerek, Akdeniz ülkeleri içinde en büyük ve donanımlı Su Ürünleri Kontrol ve Denetim Merkezi'ni gelecek yıl Yalova'da faaliyete geçireceklerini aktardı. Antalya'da gelecek yıl su ürünlerinde uluslararası standartlarda İstilacı-Yabancı Türler İzleme Merkezi'ni kuracaklarını kaydeden Yumaklı, Türkiye'nin ilk organize su ürünleri tarım bölgesini de Adana'da kuracaklarını açıkladı. Konuşmasında milletvekillerinin Et ve Süt Kurumu ile ilgili iddialarına da yanıt veren Yumaklı, şunları kaydetti:
"ESK'nın hesap, iş ve işlemlerine baktığımızda, bahsi geçen şirketle Et ve Süt Kurumu arasında doğrudan veya dolaylı tek kuruşluk ticari faaliyetin olmadığı anlaşılmıştır. Bu devletin kasasından bu şirkete giden tek bir kuruş, bu şirketten alınan tek bir gram ürün yoktur. Muhalefetin savcılığa suç duyurusunda bulunacağını öğrendik, çok da memnun olduk. En ufak çekincemiz yok, kendimizden eminiz. Kurumlarımız şeffaf, Sayıştay denetimine tabi, verilemeyecek bir hesabımız da yok. Bu iddialar gündeme geldiğinde ellerini ovuşturanlar maalesef karkas ete 25 lira daha zam yaptılar. Eski usule geri dönüp, piyasa regülasyonunu istemeyenlerle alakalı takdiri kamuoyuna bırakıyorum. Et Süt Kurumu şeffaflık, hesap verilebilirlik, kamu yararı ve mevzuata uygunluklar çerçevesinde piyasa regülasyon faaliyetine devam edecektir."
KURAKLIKLA MÜCADELEDE 8 GÖL İÇİN DAHA EYLEM PLANI UYGULANACAK
Bakan Yumaklı, Türkiye'nin su kaynaklarını korumak, geliştirmek ve verimli şekilde kullanmak için 10 yılı kapsayan Ulusal Su Planı yol haritasını paylaştıklarını vurgulayarak, "Kuraklık riski altında olan Eğirdir Gölü için eylem planını uygulamaya başladık. Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca gölleri için de benzer eylem planlarını bu yıl içerisinde tamamlayarak 2026 yılında uygulayacağız." bilgisini paylaştı.
Tarım alanlarında sulama sistemlerini kapalı olarak inşa ettiklerini dile getiren Yumaklı, bu yıl yüzde 38'e çıkardıkları kapalı sulama sistem oranını, 2028 yılında yüzde 45'e çıkaracaklarını ifade etti. Yumaklı, taşkın zararlarını önlemek amacıyla 5 bin 18 olan taşkın kontrol tesisi sayısını bu yıl 11 bin 257'ye çıkardıklarını, 492 tesisi daha tamamlayacaklarını bildirdi.
Arazi toplulaştırma çalışmalarıyla 4,5 milyon dekar tescil edilmiş alanı bu yıl 78,1 milyon dekara çıkardıklarına dikkati çeken Yumaklı, "2026'da 46 baraj, 6 gölet ve bent, 3 HES, 13 içme suyu tesisi, 35 sulama tesisi, 186 taşkın kontrol tesisi ve 1 atık su arıtma tesisi olmak üzere toplam 290 tesisle 10 toplulaştırma projesini hizmete almayı planlıyoruz." dedi.