YAŞAM ŞARTLARINI DAHA DA AĞIRLAŞTIRIYOR

TÜRK-İŞ’E göre, eylülde bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 36 bin 305 liraya yükseldi. Eylülde mutfak enflasyonu aylık yüzde 3,17, 12 aylık yüzde 41,05, yıllık ortalama yüzde 40,90 olarak hesaplandı. Türk-İş, “Elde edilen gelir ile insan onuru ve değeri ile bağdaşacak asgari bir yaşam sürmesi için gerekli olan harcama tutarı arasında oluşan fark bu ay yine artış göstermiştir. Sabit gelirli çalışanın ve emeklinin bütçesinde oluşan bu fark yaşam şartlarını daha da ağırlaştırıyor” açıklamasını yaptı.

………….
TÜRK-İŞ Konfederasyonu Eylül 2025 açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı. Buna göre, eylülde 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 27 bin 970 liraya yoksulluk sınırı ise 91 bin 109 liraya yükseldi. Türk-İş, “Elde edilen gelir ile insan onuru ve değeri ile bağdaşacak asgari bir yaşam sürmesi için gerekli olan harcama tutarı arasında oluşan fark bu ay yine artış göstermiştir. Sabit gelirli çalışanın ve emeklinin bütçesinde oluşan bu fark yaşam şartlarını daha da ağırlaştırıyor. Asgari ücretli bekâr bir çalışanın bütçesinde geçen aya göre 1.323 liralık bir fark daha oluştu. Diğer bir ifadeyle yılın dokuzuncu ayı itibariyle bir kişinin yaşama maliyeti ile asgari ücret arasındaki fark 14.201 liraya ulaştı” açıklamasını yaptı.
Türk-İş’in araştırması şöyle:
“TÜRK-İŞ Konfederasyonu tarafından, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla her ay, düzenli olarak yapılan bu araştırmanın 2025 Eylül ayı sonucuna göre;
* Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapılması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 27.970,50 TL’ye,
* Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 91.109,11 TL’ye
* Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 36.304,79 TL ’ye yükseldi.
TÜRK-İŞ’ in verilerine göre “mutfak enflasyonu” verilerindeki değişim Eylül 2025 itibariyle şu şekilde gerçekleşmiştir:
● Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 3,17 oranında gerçekleşti.
● On iki aylık değişim oranı yüzde 41,05 oldu.
● Yıllık ortalama artış ise yüzde 40,95 olarak gerçekleşti.
● Yılın ilk dokuz aylık artış oranı ise yüzde 32,67 oranında oldu.
Sürekli vurgulandığı üzere; TÜRK-İŞ enflasyon hesaplaması yapmamakta, dört kişilik bir ailenin insanca geçimini karşılayacak “yaşam maliyeti” tutarını belirlemeye, fiyat artışlarının aile bütçesine getirdiği yükü hesaplamaya çalışmaktadır. Belirlenen tutar ücret olmayıp haneye girmesi gereken toplam geliri ifade etmektedir. Yapılan araştırma, -sanıldığı üzere- çalışanların “karnını doyurması için” gereken tutarın tespit edilmesi değil, “insan onuru ve değeri ile bağdaşacak bir yaşam sürmesi için” yapılması gereken toplam harcamayı hesaplamak amacına dönüktür.
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan çarşı-pazar-market dolaşılarak gıda ürünleri fiyatlardaki değişim, harcama gruplarına göre Eylül 2025 itibariyle şu şekilde oldu:
* Süt, yoğurt ve peynir ürünlerinin bulunduğu grupta bu ay herhangi bir değişiklik görülmedi.
Süt, yoğurt ve peynir fiyatları sabit kaldı.
* Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagil ürünlerinin bulunduğu grupta; dana etinin fiyatında ciddi bir değişiklik görülmedi. Kuzu etinin kilogram fiyatında yüzde 6’lık artış olduğu görüldü. Balıkta avlanma dönemi başlamasına rağmen fiyatlar tezgahlara yansımış gözükmüyor. Fiyatlar geçen ay ile aynı düzeyde devam ettiği gözlemlendi. Tavuk etinin kilogram fiyatında yüzde 12 oranında artış olduğu tespit edildi. Tavuk eti 2 ay da yüzde 20 zamlanmış oldu. Okulların açılmasıyla beraber yükselişe geçen yumurta fiyatlarında geçen ay olduğu gibi bu ay da artış gösterdi yüzde 14 oranında artış olduğu görülen yumurta fiyatlarında son 2 ayda yüzde 26 oranında artış oldu. Kuru baklagiller (kuru fasulye, nohut, yeşil ve kırmızı mercimek) grubunda fiyatlar bir miktar arttı. En yüksek artış yüzde 7 ile yeşil mercimek ve yüzde 8 ile kırmızı mercimekte görüldü.
* Sebze fiyatlarında bir miktar artış olduğu görüldü. Meyve fiyatlarında ise hissedilecek kadar olmasa da bir miktar düşüş olduğu gözlemlendi. Patatesin fiyatı yüzde 15 geriledi. Kuru soğan fiyatı geçen ay ile aynı olduğu görüldü. Semt pazarlarında yeşil soğan, maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatında artış olduğu tespit edildi. Sebze ortalama (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil değil) kilogram fiyatı 64,06 TL, ortalama meyve kilogram fiyatı 105 TL oldu. Hesaplamada -bu ay- 21’i sebze ve 12’si meyve olmak üzere toplam 33 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Meyve-sebze ortalama kg fiyatı ise 74,40 TL (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı” kapsamında değerlendirilmektedir) olarak tespit edilmiştir.
* Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; pirinç ve un fiyatı sabit kaldı. Makarna fiyatında yüzde 8, bulgur ve irmik fiyatlarında ise yüzde 5 oranında artış olduğu görüldü.
* Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta; Ayçiçek yağı, tereyağı ve margarinin kilogram fiyatında artış olduğu gözlemlendi. Zeytinyağının kilogram fiyatında geçen ay yüzde 2 düşüş görülmüştü. Bu ay yüzde 10’luk artış olduğu görüldü. Ayçiçek yağında ise yüzde 12’lık bir zam gözlemlendi, böylece geçen ay ile birlikte son 2 ayda yüzde 17 oranında zam görüldü. Siyah zeytinin fiyatı sabit kalırken yeşil zeytinin fiyatı ise yüzde 5 oranında artış oldu. Yağlı tohum ürünlerinde ise fındık fiyatlarında geçen aya göre yüzde 60 oranında zam geldi. Ağustos 2025’te ortalama 1029 TL olan fındık fiyatı Eylül 2025’te 1659 TL oldu. Ceviz, yer fıstığı ve ay çekirdeği fiyatları sabit kaldı.
* Son grupta yer alan gıda maddelerinden baharat ürünleri fiyatı sabit kaldı. Çayın kilogram fiyatı geçen ay olduğu gibi bu ay da artış gösterdi. Diğer ürünlerden salça fiyatında yüzde 13 reçel fiyatında ise yüzde 16 oranında artış olduğu gözlemlendi. Bal fiyatlarında ise yüzde 6’lık bir artış görüldü. Şeker ve pekmez fiyatları sabit kaldı”