GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK 12 MİLYONU AŞTI!

DİSK-AR’ın “İşsizliğin Görünümü” Kasım 2025 raporuna göre ülkemizde geniş tanımlı işsizlik yüzde 29,6 oranıyla 12 milyonu aştı. Rapora, geniş tanımlı işsiz sayısının son 2 yılda 3 milyon 900 bin, son 1 yılda ise 726 bin kişi arttı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ise yüzde 38,8 olarak hesaplanırken, son 1 yılda potansiyel işgücü 229 bin, zamana bağıl eksik istihdam edilen de 605 bin kişi arttı. Rapora göre, işsizlerin yüzde 84’ü işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.

DİSK’in, internet sitesinde konuya ilişkin şunlara yer verildi: “TÜİK’in Ekim 2025 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 28 Kasım 2025’te yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,5 mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 29,6 olarak açıklandı. TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2025 Ekim ayında 3 milyon 33 bin oldu. DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 12 milyon 66 bin oldu. Geniş tanımlı işsizlik ile dar tanımlı işsizlik arasında uçurum artıyor. Ekim 2023’te 3 milyon 962 bin olan dar tanımlı işsiz sayısı Ekim 2024’te 3 milyon 142 bin ve Ekim 2025’te 3 milyon 33 bin oldu. Dar tanımlı (standart) işsizlik her ne kadar azalıyor gibi görünse de geniş tanımlı işsizlik bu dönemde de tırmandı. Ekim 2023’te 8 milyon 215 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Ekim 2024’te 11 milyon 453 bine ve Ekim 2025’te 12 milyon 66 bine yükseldi. Böylece dar tanımlı ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki makas hızla açıldı. Ekim 2023’te yüzde 8,5 olan dar tanımlı işsizlik oranı Ekim 2024’te yüzde 8,8 ve Ekim 2025’te yüzde 8,5 olarak açıklansa da geniş tanımlı işsizlikte artış hızlanıyor. Ekim 2023’te yüzde 21,5 olan geniş tanımlı işsizlik oranı Ekim 2025’te yüzde 29,6’ya yükseldi. Geniş tanımlı işsiz sayısında iki yıllık artış 3,9 milyon ve bir yıllık artış ise 726 bin oldu. 12 MİLYONU AŞKIN GENİŞ TANIMLI İŞSİZ! Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır. Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış hızla sürüyor. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenlerin zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 3 milyon 523 binden 4 milyon 128 bine yükselerek 605 bin kişi arttı. 4 milyon 128 bin kişi haftalık 40 saatten az çalışıyor ve daha fazla çalışmak istiyor. Zamana bağlı eksik istihdamdaki artış geçim sıkıntısının sonucu olarak ortaya çıkıyor. Potansiyel işgücü sayısı son 1 yılda 229 bin kişi artarak 4 milyon 676 binden 4 milyon 905 bine yükseldi. Başka bir ifadeyle Ekim 2025 itibarıyla Türkiye’de 4,5 milyon kişi, çalışmak istemesine rağmen iş bulamıyor. Görüldüğü gibi dar tanımlı işsizlik dışındaki bütün işsizlik türleri yükseliyor. Bu sebeple dar tanımlı işsizlik sınırlı bir çerçeveye sahip ve işgücü piyasalarını anlamak için yetersizdir. GENİŞ TANIMLI KADIN İŞSİZLİĞİ Ekim 2025’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik (işsizlik 1) yüzde 8,5 olarak açıklanırken zamana bağlı eksik istihdam ile işsizlerin bütünleşik oranı (işsizlik 2) yüzde 20,0; işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı (işsizlik 3) yüzde 19,5 ve âtıl işgücü oranı (işsizlik 4, geniş tanımlı işsizlik) ise yüzde 29,6 olarak açıklandı. TÜİK tarafından açıklanan dört ayrı işsizlik türünde de kadın işsizliği erkek işsizliğinden oldukça yüksek seyrediyor. Ekim 2025’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,0 iken kadınlarda yüzde 11,3 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 24,1 kadınlarda ise yüzde 38,8 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 14,7 puandır Ekim 2025’te zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 17,9 iken kadınlarda yüzde 23,9’dur. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 14,0 iken kadınlarda yüzde 28,7’dir. Ekim 2025 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 382 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 5 milyon 972 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 651 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 94 bindir. Ekim 2025’te mevsim etkisinden arındırılmış HİA verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 38,3 ile geniş tanımlı kadın işsizliği olmaya devam ediyor. İşsizlik türlerinde ikinci yüksek işsizlik kategorisi yüzde 29,6 ile geniş tanımlı işsizliktir. Ekim 2025’te üçüncü en yüksek işsizlik kategorisi ise yüzde 24,1 ile geniş tanımlı erkek işsizliği oldu. RESMİ İŞSİZLERİN YÜZDE 84’Ü İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALAMIYOR TÜİK’in resmi dar tanımlı işsizlerin ezici çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Ekim 2025’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 33 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Ekim 2025 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 481 bin 226’dır. Böylece Ekim 2025’te resmi işsizlerin sadece yüzde 15,9’u işsizlik ödeneği alabildi. Yaklaşık 2,5 milyon işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 84’ünün işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor”