İŞ YOK, BORÇ ÇOK, UMUT YOK!

Sosyal Demokrasi Vakfı’nın “İşsizler Araştırması Raporu” açıklandı.

  Araştırmaya katılan işsizlerin yüzde 34,7’sinin ilk kez işsizliği deneyimlediği görülüyor. İşsizlerin yüzde 8,5’i ise hiç bir zaman çalışma deneyimine sahip olamamış, çünkü hiç iş bulamamış! İşsizlik deneyimine yine 2018’de oy verilen parti aidiyetlerine göre bakıldığında AK Parti ve MHP’ye oy verenlerin daha yüksek oranda ilk kez iş kaybetme deneyini sahip olanlardan oluştuğu görülüyor. AK Parti’ye oy verip de ilk kez işsizlik deneyimine sahip olan işsizlerin oranı yüzde 32,8, MHP’ye oy verip de şu anda ilk kez işsizlik deneyimi yaşayan MHP’li işsiz seçmenlerin oranı yüzde 39,4’tür. İŞSİZ KALMA NEDENLERİ İşsiz kalma nedenlerine bakıldığında, işsizlerin 28,3’ünün işten çıkarıldığı, yüzde 24’ünün işyerini kapattığı, yüzde 18,2’sinin ise zaten geçici işlerde çalıştığı görülüyor. İşyeri kapananların yüzde 69,4’ünün işyerlerini pandemi döneminde kapatmak zorunda kalmıştır. İşsizlerin yüzde 9,3’ü hiç çalışma imkanı bulamamış işsizlerden oluşmaktadır. İşsizlerin yüzde 80,3 Kısa Çalışma Ödeneği almamıştır. İŞ ARAYIŞI İnternet siteleri ile akraba ve tanıdıklar işsizlerin iş bulmak için en çok başvurduğu kaynaklardır. İşsizlerin yüzde 77,7’si internet sitelerine yüzde 64,9’u akraba ve tanıdıklara başvurmaktadır. İşsizler en çok istikrarlı, devamlı bir işe özlem duyuyor. (yüzde 65,2) İkinci  arzuları sosyal güvenliğe sahip olmak. (yüzde 57,3) Ücretinin iyi olması diyenlerin oranı yüzde 54,7. Hiçbir şartım yok diyenlerin oranı ise %15,5! Bu veri iş bulma konusunda umutsuzluğun yarattığı karanlığa işaret ediyor. İŞSİZLİĞİN NEDENLERİ İşsizlerin yüzde 63,2’si torpil ve adam kayırmayı, işsizliğin nedenlerinden biri olarak sayıyor. İşsizlerin yarısı hükümetin ekonomi politikalarını işsizliğin nedenleri arasında sayıyor. Ancak işsizlerin yarısının aynı zamanda göçmenleri işsizliğin nedeni olarak görmesi; göçmenler meselesinin nasıl yabancı düşmanlığı ve çatışma üretme potansiyeli taşıdığını gösteriyor. TORPİL ÖNLENİRSE İŞSİZLİK ÇÖZÜLÜR İşsizlerin hemen hemen yarısı istihdam alanlarının açılmasını işsizlik sorunun çözülmesi için gerekli görüyor. İşsizlik sorununun önlenmesinde ikinci sırada önerilen çözüm torpilin engellenmesi.  İşsizlere zorunlu harcamalarının karşılanması bakımından en büyük desteği aile sağlıyor. Araştırmaya katılan işsizlerin yüzde 67,5’i zorunlu harcamalarının karşılanmasında ailesinden destek alıyor. Zorunlu harcamalar için tanıdıklardan ya da banka kredisi ile borç yoluna gidenlerin oranı yüzde 57,5. İşsizlerin yüzde 23,5’i ise geçici kısa süreli işlerle zorunlu giderlerini kısmen de olsa karşılamaya çalışıyor. İşsizlerin yarısından fazlası faturalarının tamamını ödeyemiyor. İşsizlerin yüzde 51,5’inin kredi kartı var. Ancak kredi kartı sahibi olanların yüzde 75,4’ü kredi kartını düzenli olarak ödeyemediğini belirtiyor. İşsizlerin yüzde 46,7’sinin kredi borcu bulunuyor. Kredi borcu olan her 4 işsizden 3’ü bu borcunu ödeyemiyor. İşsizlerin yüzde 59,7’si ailelerinin temel ihtiyaçlarını bile karşılayamıyor. HDP ve İyi Parti’ye oy veren işsizler arasında bu oran Türkiye ortalamasının epey üzerinde. HDP’li işsizler arasında ailelerinin temel ihtiyaçlarını karşılayabilenlerin oranı yalnızca 5,3, İyi Partili işsizler arasında ise bu oran yüzde 3. Genel olarak İyi Parti’ye oy vermiş işsizlerin hem deneyimledikleri işsizlik süresi bakımından hem de işsizlik deneyimleri bakımından daha umutsuz oldukları göze çarpıyor. UMUTSUZLUK, ALGI VE PERSPEKTİFLER Katılımcıların yüzde 32,8’i “ağır bir iş de olsa çalışacağını” ifade ediyor. Bu oranın yüksekliği Türkiye’de işsizliğin derinliğini ve umutsuzluğun boyutlarını gözler önüne seriyor. Bu ifadeye katılanların, bir önceki seçimde oy verdikleri partilere göre dağılımına baktığımızda, HDP’ye oy veren işsizlere ilişkin farklı bir örüntü öne çıkıyor. HDP’li işsizlerin yüzde 42,1’i yeter ki iş bulsun daha ağır işlerde de çalışmaya hazır olduğunu ifade ediyor. İşsizlerin yüzde 26,2’si tehlikeli bir iş de olsa çalışacağını ifade etmiş. HDP’ye oy vermiş olan işsiz seçmenler açısından bu ifadeye katılım konusunda da farklı bir örüntü dikkat çekiyor. Tehlikeli bir iş de olsa çalışmaya razı HDP’li işsizlerin oranı yüzde 42,1! Tehlikeli bir iş de olsa çalışmaya razı olan MHP’li işsizlerin oranı da Türkiye ortalaması üzerinde yüzde 36,4. “MÜMKÜN OLSA YURTDIŞINDA ÇALIŞIRIM” İşsizlerin %60,8’i mümkün olsa yurtdışında çalışmayı tercih edeceğini söylüyor. Yurtdışında çalışıp yaşamayı tercih eden işsizlerin bir önceki seçimde oy verdikleri partilere göre dağılımlarına bakıldığında özellikle İyi Partili işsizler (yüzde 72,7) olmak üzere, CHP’li (yüzde 66,9) işsizler arasında bu ifadeye katılım oranlarının daha yüksek seyrettiği görülüyor. İşsizlerin yüzde 59,3’ü iş bulabilecek olsa başka bir şehre taşınmaya hazır olacağını ifade ediyor. İşsizler arasında 6 ay içerisinde iş bulacağını düşünenlerin oranı yalnızca yüzde 20. Üstelik bu inanç tüm parti aidiyetlerinde oldukça zayıf. AK Partili işsizlerde bile bu oran yüzde 24,6. İşsizler arasında «geleceğe güvenle bakıyorum» ifadesine katılmayanların oranı yüzde 67,3. Parti dağılımı açısından baktığımızda, bu ifadeye katılmayanların oranının en yüksek olduğu seçmen grubu İyi Partili işsizler. İyi partileri işsizlerin yüzde 85’i, CHP’li işsizlerin yüzde 74,4’ü, HDP’li seçmenlerin yüzde 73,7’si bu ifadeye katılmıyor. İyi Partili seçmenler arasında “geleceğe güvenle bakıyorum” ifadesine katılan yok. Geleceğe güvenle bakıyorum ifadesine katılan işsizlerin oranı, parti dağılımına göre Ak Partili işsizlerde yüzde 21,9, HDP’li seçmenlerde yüzde 21,1, CHP’li seçmenlerde %11,6, MHP’li seçmenlerde ise yüzde 6.