Türkiye’nin İsrail kararı dünya basınında

İsrail’in Gazze’ye yönelik 7 Ekim 2023’ten bu yana sürdürdüğü soykırım karşısında Türkiye, İsrail’e yönelik bir dizi kısıtlamalar getirdi.

 Ticaret Bakanlığı’nın bu ülkeye ihracat kısıtlama kararı alması, dünya basınında geniş yankı buldu. BBC Türkçe’nin haberine göre, İsrail'le ticaret başlığı üzerinden seçim döneminde muhalefetten gelen eleştirilerle karşı karşıya kalan iktidar, İsrail’in Türkiye’nin Gazze’ye havadan yardım yapmasına engel olmasından sonra 54 ürün grubunda İsrail ile ticareti kısıtladı. İsrail’in önde gelen gazetelerinden Haaretz de “İlişkiler daha da kötüleşirken, İsrail ve Türkiye karşılıklı ticari misillemeye başladı” başlıklı AP haberine yer veriyor. BBC Türkçe’de yayınlanan haberde “Önce, İsrail’in Gazze’de giriştiği askeri hamlelerin başlıca karşıtlarından Türkiye, İsrail’e 54 tür ürünün ticaretinin derhal kısıtlanacağını duyurdu. Bu ürünler arasında alüminyum, çelik, inşaat ürünleri, jet yakıtı ve kimyasal gübreler var. İsrail Türkiye’nin ticaret kısıtlamalarına, Türk ürünlerine yasakla karşılık vermeye hazırlandığını duyurdu” deniliyor. Yine İsrail’de yayımlanan Jerusalem Post gazetesi de Türkiye’nin kısıtlamalarını ve İsrail’in karşılık vermeyi planladığını söylediği haberinde “Savaşa dek İsrail ve Türkiye, Ankara’nın Filistinlilere verdiği güçlü destek yüzünden 10 yıldan uzun süredir gerilen ilişkileri tamir etmeye çalışıyordu” diyor. Gazete, İsrail-Hamas savaşı başladığından bu yana da Türkiye ve İsrail’in bir yandan karşılıklı olarak büyükelçilerini geri çektiklerini ve birbirlerine karşı iğneleyici sözler sarf ettiklerini söylüyor. Gazete, Türk İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre İsrail’e ihracatın 7 Ekim’den bu yana düştüğünü, ancak 2024’te aydan aya arttığını vurguluyor. Yılın ilk çeyreğindeki toplam ihracatın 1,1 milyar dolar olduğunu ve bunun geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21,6’lık bir düşüş anlamına geldiği belirtiliyor. 'İsrail'deki giyim ve elektronik ürünler sektörlerine darbe' Times of Israel gazetesi ise Yedioth Ahronot gazetesinin internet sitesine dayandırdığı haberinde İsrailli yetkililerin kısıtlamaların Türk hava sahasının kapatılması ve bölgesel petrol faaliyetlerini etkilemesinden kaygılandığını belirtiyor. İsrael Hayom gazetesinin de kısıtlamalardan en büyük darbeyi, birçok ürününü Türkiye’de yaptıran giyim ve elektrikli ürünler sektörünün almasının beklendiğini belirtiliyor. Çocuk bezi, sabun ve şampuan gibi uluslararası şirketlerin Türkiye’de imal ettiği ürünlerin de İsrail’e ithal edildiği vurgulanıyor. Amerikan New York Times gazetesi Türkiye’nin İsrail’e yönelik ihracat kısıtlamalarının, İsrail’den misilleme tehdidi aldığını vurguluyor. Gazete, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Gazze Savaşı’nda Hamas’ı savunduğunu ve İsrail’i kasten sivillere saldırmakla suçladığını aktarırken, buna karşın hükümetin şimdiye dek İsrail’e karşı somut ekonomik adımlar atmadığını söylüyor. FT: Kısıtlamalar nasıl uygulanacak bilinmiyor Financial Times da Türkiye’nin kısıtlamaları nasıl uygulayacağına dair ayrıntı vermediğini ve bu nedenle etkisini hesaplamanın zor olduğunu ifade ediyor. Gazete, geçen yıl metal ve metal ürünlerinin Türkiye’nin İsrail’e yönelik başlıca ihracat kalemlerinden biri olduğunu ve bu alanda yüzmilyonlarca dolarlık ticaret yapıldığını söylüyor. Bu arada, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, bakanlığının, İsrail'e ticarette kısıtlama getirildiğini açıklamasından sonra, Türkiye’nin bu adımı atan ilk ülke olduğunu söyledi. Ticaret Bakanı, TRT Haber yayınında “Birleşmiş Milletler nezdinde veya başka bir platformda İsrail'e karşı toplu ya da bireysel bir ambargo kararı alınmadığını” belirtti.