Çocuk ve gençler teknoloji bağımlılığından korunacak

Sağlık Bakanlığı’nca yürütülen “2024-2028 Davranışsal Bağımlılıklar ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi Eylem Planı” kapsamında çocuklar ve gençler başta olmak üzere tüm toplumun teknolojiyi bilinçli, etkin kullanımına teşvik edilmesi, aşırı, zararlı teknoloji kullanımının önlenmesi ve farkındalık yaratılmasının amaçlandığı bildirildi.

 Bu kapsamda ‘8-14 Mart Bilim ve Teknoloji Haftası’nda çeşitli etkinlikler gerçekleştirildiği öğrenildi. Adana İl Sağlık Müdürlüğü’nün internet sitesinde, konuya ilişkin şu bilgiler verildi: “Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gittikçe hızlandığı ve teknolojinin günlük yaşamımıza hızla girdiği düşünüldüğünde akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve internet teknolojilerinin yaşamımızdaki vazgeçilmez yeri ve önemi açıkça görülebilmektedir. Ancak günümüzün gelişmiş teknolojilerinden olan bilgisayar ve internet kullanımının yaşamımızda istenilen bilgiye anında ulaşabilme, bilgi paylaşımını sağlayabilme gibi kolaylıkları yanında aşırı ve zararlı kullanımı birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Bireylerde, özellikle okul çağındaki çocuk ve gençlerde problemli internet/bilgisayar kullanımı, sosyal ilişkilerin olumsuz yönde etkilenmesine, aile bağlarının zayıflamasına, akademik veya iş başarılarının düşmesine neden olabilmektedir.  Öte yandan internetin yer ve zamandan bağımsız, kolay erişilebilir olması, bireyin kimliğini gizleyebilmesi gibi etkenler internet üzerinden kumar oynamayı da çekici ve kolay ulaşılabilir kılmaktadır. Teknoloji/internetin aşırı ve zararlı kullanımı kumar bağımlılığını beslediği gibi, hızlı ve rahat erişim imkânları kumar bağımlılığının gelişmesinde ikincil bir risk de oluşturmaktadır. Kumar oynama bozukluğu sorumlulukların yerine getirilememesine neden olarak, psikolojik, sosyal ve mesleki işlevsellikte düşüşe yol açmakta, kumar oynama davranışı durdurulmaya çalışıldığında ise stres, huzursuzluk, endişe gibi problemler ortaya çıkabilmektedir. Davranışsal bağımlılıklar; fiziksel bir maddeye dayandırılamayan insan-makine etkileşiminin kurulduğu teknolojik bağımlılıkları kapsayan internet, oyun ve kumar gibi bağımlılıklar olarak tanımlanmaktadır. Bağımlı olunan davranışın bırakılamaması ya da kontrol edilememesi, bağımlı durumdan her defasında alınan hazzın yeterli olmaması sebebiyle kullanım miktarının ya da süresinin giderek artırılmasına, kişinin zamanının büyük kısmını bağımlı olunan davranışla geçirmesine yol açmaktadır. Bunun sonucunda da özellikle psikolojik ve sosyal problemlerin görülmesiyle birlikte fiziksel hastalıkların ortaya çıkmasına da zemin hazırlanmaktadır. Bunun yanı sıra bilişim teknolojilerinin eğitim, bilgi sağlama gibi amaçlarla kullanılmasının aşırı ve zararlı kullanımını azaltabileceği saptanmıştır. Ülkemizde de çocuklar ve gençler başta olmak üzere tüm toplumu teknolojinin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımına teşvik etmek, bu konuda bilgilendirmek, aşırı ve zararlı teknoloji kullanımını önlenmek, aşırı ve zararlı düzeyde kullananları tespit ederek, gerekli tıbbi müdahale ve yardıma yönlendirilmelerini sağlamak amacıyla eş zamanlı çalışmalar yürütülmektedir. Bununla beraber pek çok kurum ve kuruluş tarafından sunulan hizmetlerin toplum tarafından bilinirliğini artıracak çalışmalar yapmak, sunulacak yeni hizmetleri planlamak ve iş birliğini güçlendirmek için ulusal bir mücadele gerekmektedir. Bu kapsamda bakanlıklara, kurumlara, yerel yönetimlere, sivil toplum kuruluşlarına çok önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir. 2019/2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında Bağımlılık İle Mücadele Yüksek Kurulu (BMYK) kararları ile onaylanan ‘2024-2028 Davranışsal Bağımlılıklar İle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı’ Bakanlığımız koordinasyonunda, paydaş bakanlıklar ve kurumlar iş birliğinde yürütülmektedir. Eylem Planı kapsamında çocuklar ve gençler başta olmak üzere tüm toplumun teknolojinin bilinçli, güvenli, etkin kullanımına teşvik edilmesi, aşırı, zararlı teknoloji kullanımının önlenmesi ve bu konuda farkındalık yaratılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda ‘8-14 Mart Bilim ve Teknoloji Haftası’, Mayıs ayının ilk haftası olan ‘Bilişim Haftası’ ve ‘9-24 Mayıs Sağlıklı Genç Haftası’nda  ‘Dijital Dünyada Ebeveyn, Çocuk ve Genç Olmak’ temaları ile ‘An Sen de Kalsın’ sloganıyla teknolojinin bilinçli, güvenli kullanımı konusunda ebeveyn, çocuk ve gençlerin bilgilendirilmesi amacıyla farkındalık etkinlikleri düzenlenmektedir”