TOPLUMUN GERÇEĞİYİZ BİZİ DUYUN!

Dünya Sakatlar Derneği Genel Başkanı Halis Kassap:

  Adana’da 15 yıldan beri engellilerin sorunlarını çözmek için çaba harcayan biri var. Çalışkanlığı ve üretkenliğinin yanı sıra ‘mutsuz ve umutsuz’ engellilere yeni ufuklar açmak için çalışan Halis Kassap, Türkiye Sakatlar Derneği’nde başlattığı engellilere yönelik projeleri artık kendi kurduğu Dünya Sakatlar Derneği’nde sürdürüyor. Engelli Hakları Federasyonu Teşkilatlandırmadan Sorumlu Genel Başkanı da olan Kassap’la engellinin sorunlarını konuştuk. Kassap, Avrupa Birliği (AB) sayesinde engelliye 2001 yılından sonra bakış açısının değiştiğini belirterek, AB’ın ‘Engelli için ne yaptınız’ sorusunun ardından Türkiye’nin harekete geçtiğini söyledi. Kassap, dernek başkanı olduğu günlerden bu günlere yaşadıklarını ve halen engellinin karşılaştığı sorunları paylaştı. Kassap, Egemen’in sorularını şöyle cevapladı. ENGELLİ İSTİHDAMINDA ADANA BAŞARILI Türkiye engellilerin istihdamı konusunda büyük yol kaydetti, ancak sizce engelli istihdamı yeterli mi? “Engelli istihdamı eskiden çok yetersizdi. Son 7 yıl içerisinde ise sivil toplum örgütlerinin bakanlıklarla yaptığı görüşmeler sayesinde eskiye nazaran yüzde 30-40’lık artış sağlandı. Önceden engelliler, bir iş bulmak için İşçi Kurumu’na yönlendiriliyordu. Kapı kapı dolaşıp iş arasalar bile işyerlerinde güvenlikçileri aşamıyorlardı. Son dönemlerde, engellilere yönelik hizmet veren sivil toplum kuruluları sayesinde daha rahatlar.  Şu anda İşkur engelli ve işvereni buluşturacak zemini hazırladı. Bu çok büyük bir gelişme. İşveren ile engelli bir araya geliyor. İşveren, kendine uygun vasıfları olan engelliyi yüzde 80-90 işini yürütebileceğini belirlerse daha kolaylıkla işe alabiliyor. Eskiden vasıfsız olan engelliler artık ön muhasebe, bilgisayar vb. işleri biliyor. Bu konuda Adana’da çok rahatız. İşkur Bölge Müdürü Sayın Haşim Meydan’a engelliye sağladığı katkılardan dolayı teşekkür ederiz. İşini düzgün yapan, tüm çalışma arkadaşlarıyla birlikte engelli sorunlarını çok iyi tarıyor. Engelli, vasıflı da olsa vasıfsız da olsa işveren buluşmasında zorluk çekmiyor. Kamu sektöründe yüzde 4, özel sektörde ise yasa gereği yüzde 3 engelli çalıştırma zorunluluğu var. Ülke geneli baz alındığında Adana’da bu rakamlar tutturulmuş. Çünkü Adana’da işyerlerinin engelli kapasitesi dolu. Bu da Sayın Meydan’ın engelli kontenjanlarını çok iyi takip etmesi sayesinde olmuştur. “ BAKAN TALİMAT VERDİ RAPOR KONUSU ÇÖZÜLECEK “Ekim ayında, İstanbul’da 48 İslam ülkesinin bir araya gelmesiyle engellinin istihdamı için düzenlenen “Engelli ve Toplum” çalıştayına katıldım. Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya ile de ‘rapor’ konusunu istişare ettik. Engellinin en büyük sorunlarından biri rapor. Bakan, kimliği olan engellinin iki yılda bir rapor çıkarmasının çözülmesi için talimat verdi bu konuda gelecek günlerde bir açıklama yapılmasını bekliyoruz. Bir ülkede, iş kurması için engelli olanlara arsa veriyorlar. Engelliyi topluma bu şekilde kazandırmak isteyenler var. Engelli, hareket olmazsa özgür olmaz, rehabilite olamaz, özgüven de kazanamaz. Bu yıl içinde yerel yöneticilerin engellilerin erişebilirlik ve ulaşılabilirliklerini artırmaları gerekiyor. Yani topluma taşıma araçlarından şehir mobilyalarını kullanmaya kadar engelliye göre dizayn edilmeli. Bu yenilik sadece engelliler için değil, yaşlı, hamile, çocukları da kapsıyor. Türkiye’de yaşayan engelliler sessiz bir çoğunluk. 2000 nüfus sayımına göre ülkedeki engelli oranı yüzde 12,29. O tarihte bu rakam 8 milyon 431 bin engelli ediyor.” ENGELLİLER TOPLUMUN BİR GERÇEĞİ, GÖRÜN  “Damdan düşenin halini damdan düşen bilir. Ciddi bir firmaya Adana’da anket yaptırdık. 2009 yılında 249 bin engelli yani ‘sessiz’ bir topluluk olduğunu belirledik. Yerel yöneticilere, seçilmiş ve seçileceklere mesaj vermek istiyoruz. Sadece seçim döneminde bizi görmeyin. Biz bu toplumun gerçeğiyiz, sessiz çoğunluğuyuz. Bizi muhatap alın. Biz de diğer insanlar gibi bu toplumda özgürce yaşamak istiyoruz. Sizden ayrıca bir şey istemiyoruz. Çarşıda, pazarda normal insanlar gibi gezmek istiyoruz. Biz engelli sınıfı istemiyoruz, engelsiz sınıfı istiyoruz. Biz engelli parkı istemiyoruz, engelsiz park istiyoruz. Toplumun gerçeğiyiz herkes bilsin. Artık engelli sorunları eskisi gibi değil. Bunu özellikle seçilmişlere söylüyorum. Tüm engellilerin görüşü aynı değildir. Biri bana ‘Sayın başkan çok engelli varsa parti kurun’ dedi. Ben de ‘Siz sağlıklı insanlar bir parti kurabiliyor musunuz da bizden bekliyorsunuz’ deyince sustu. Engelli herkesin görüşü aynı değil. Engellinin dini yok, ırkı yok, engelli dünya genelinde sadece engellidir. Yahudi olur, hıristiyan olur, Müslüman olur, putperest olur.” ENGELLİYE YÖNELİK CİDDİ ÇALIŞMALAR OLDU Avrupa ile Türkiye arasında engellilerin yaşamına ilişkin değerlendirmede bulunsanız neler söylersiniz? “2000 yılına kadar engelli hastaneye gittiğinde bir ilaç alamıyordu. Değişik gözle bakılıyordu. 2001’in sonundaki süreçte Avrupa Birliği bizim hükümete ‘engelliler için neler yaptınız’ diye sordu. Yapmanız gerekiyor. AB’e aday ülkesiniz. 2016’yı baz aldığımızda ciddi çalışmalar oldu. Projelerle, çalışmalarla başardık bunu. Engelli sorunlarını anlatarak, sürekli anlatıyoruz. Sorunları kaldıracak çözümler getiriyoruz.”   DOLMUŞÇU ENGELLİYİ TAŞIMAZSA CEZA KESİLECEK Adana engelsiz şehir midir? Nasıl görüyorsunuz. “Adana’da toplu taşıma araçlarını, özellikle halk otobüslerini engellinin kullanması bir mucize. Şehir için dolmuşlarını engellinin kullanma gibi bir şansı yok, kullanamaz. Tekerlekli sandalyesiyle ne minibüse ne halk otobüsüne binilebilir. Kapıların standardı yok. Özürlü kimliğini bile halk otobüsünde gösterince şoförler ters ters bakıyor. Ancak şunu da herkes bilsin. Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde bir havuz oluşmuş, özel halk otobüslerine her engelli ve her 65 yaş üzerindekiler için kişi başı 750 lira ödeniyor. Halk otobüsü sürücüleri engelliye bir kene gözüyle bakıyor. Ben bu hususta bakanları kınıyorum. Devlet zaten otobüs sahiplerine para ödüyor. Bunu halk otobüsü sahipleri biliyor ancak şoförler bilmiyor. Engelliye hakaret edenleri gördük. Büyükşehir Belediyesi otobüslerini ile metroyu rahatlıkla kullanabiliyoruz. Yasa gereği, bu yılın temmuz ayında halk otobüsçü ve dolmuşçuların araçları engellinin taşınmasına yönelik dizayn ettirmesi gerekiyor. Yoksa ceza geliyor. Kişisel olarak dava açma hakkımız da olacak. Hepsi bu değişikliği yapmak zorunda.” ENGELLİYE ŞEHİR MERKEZİNDE TUVALET YOK “Öncelikle Adana’nın çok büyük bir ayıbı var. Mega bir kent olmuş ama engellinin şehir içinde kullanabileceği bir tuvalet yok. Çok büyük bir ayıp. Bir örnek vereyim. Tekerlekli sandalye ile evimden çıktım, çarşıya geldim, sıkıştım. Kullanacağım bir tuvalet yok. Merkez Park Adana’nın gururu ancak orayı da araştırdım. Tenkit ve takdir haklarımızı kullanıyoruz. Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı Hüseyin Sözlü’nün olaydan haberi yok. Tuvaleti gördüm, tuvalet kilitli. Zincirle tuvaleti bağlamışlar, gördüm.” Son olarak neler söylemek istersiniz? “Türkiye genelinde 11-12 milyon, dünya genelinde 1 milyar 80 milyon engelli var. Her yıl trafik kazaları, yanlış tedaviler, akraba evliliği, savaşlardan dolayı bu rakamlar artıyor. Özellikle savaşlar olmasın, terör bitsin istiyoruz. Allah kimseye acı yaşatmasın. Geleceği barış ve huzur dolu, engelsiz bir dünya istiyoruz. Geçen ay Hacettepe Üniversitesi’nde Avrupa Birliği Projesi adı altında engellilerin kendisini tanıtması ve istihdama yönelik çalışma vardı. Engelliye bakışı anlattık ayrıca  ve başarılı olmuş engelliler kendilerini anlattı. Adana’da da Gaziantep’te olan gibi Büyükşehir bünyesinde Engelliler Daire Başkanlığı kurularak, sorunları tez elden çözüme kavuşturulmalı. Bunu Adana Büyükşehir belediyesi de yapabilir.”